De tuba is een instrument waarvan de beker recht op staat. Dit kan je vergelijken met een glas water waarvan de opening aan de bovenkant zit. Vandaar de term beker. Een tuba heeft vaak 3 ventielen en in sommige gevallen vier, vijf of zes. De ventielen zijn de “knoppen” op het instrument. Deze druk je in om de toon te veranderen. In principe is het zo dat de buis die je gebruikt verlengd wordt door het ventiel dat je indrukt. Dit resulteert erin dat je de toon verlaagd. Per ventiel en per combinatie van ventielen veranderd de noot van het instrument. Dit kan met een hele-, halve- of kwartnoot zijn.
Er bestaan een aantal vergissingen over de tuba. Dus als je een tuba wilt kopen moet je goed opletten dat je er niet zo een maakt. Los van dat het sowieso goed is om je voor te laten lichten door een expert. Hier alvast een tip. Het woord tuba wordt namelijk veel gebruikt als een categorie. Uiteraard zijn er verschillende instrumenten gelinkt aan de tuba. Maar een categorie is het zeker niet. De verwanten van de tuba zijn bijvoorbeeld het euphonium, de sousafoon en de hoorn. Allemaal opzichzelfstaande instrumenten die verwant zijn aan, maar geen tuba zijn. Je kan ze wel onder de tuba “familie” scharen.
De sousafoonis de grootste uit de Tuba “familie”. Hij is gemaakt om mee te lopen. In de bouw is er rekening gehouden met het gebruik tijdens het marcheren. Vandaar dat de sousafoon om je nek hangt tijdens het spelen. Een andere naam voor een sousafoon is een ringbas.
De eerste sousafoons zijn gemaakt in opdracht van de heer John Sousa. Deze man is een van de bekendste marching dirigenten ter wereld. Hij werd ook wel “the marching king” genoemd. De eerste sousafoons zijn ontwikkeld met de beker naar boven. Dit gaf een minder knallende klank dan met de beker naar voren. Dit was in eerste instantie dan ook de bedoeling. Later kwamen ze er alleen achter dat het totaal onpraktisch was met de regen. Zo’n rechtopstaande beker liep vol met regen en er kwam vervolgens geen zuivere noot meer uit.
Sousafoons zijn erg duurzaam gebouwd. Ze gaan lang mee en zijn erg stevig. Een deuk hier of daar zal niet veel of zelfs geen invloed hebben op de klank. De standaard sousafoon heeft een bekeropening van 66cm. Door de jaren heen heeft dit nog wel wat gevarieerd. Er zijn grotere en kleinere maten geweest maar dit blijft de standaard. Ook is het standaard dat dit instrument voorzien is van drie ventielen. Een uitzonderlijk geval heeft er vier. De klassieke koperen sousafoon is tussen de 15 en 20 kilo. Geen licht instrument dus. Er zijn een aantal kunststof oplossingen die het spelen wat lichter maken. Dit zal alleen wel altijd ten koste gaan van de warme klank van een sousafoon.
De tuba en sousafoon zijn beide instrumenten die tijdens de mars worden gebruikt. ook vind je ze terug in andere stijlen. Denk aan Polka of Carnavalsmuziek. Je hebt ze in verschillende stemmingen. De stemming hangt af van het orkest waar je in speelt en wat je rol wordt. Het zijn de wat grotere en zwaardere instrumenten in het blaassegment. Beide worden uiteraard bespeeld met een los mondstuk. Hier heb je ook weer verschillende in en worden gekozen naar de wens van de blazer zelf.
