De geluiden van een keyboard

Je moet in gedachte houden dat keyboards gebruikt kunnen worden om volledige nummers te componeren. Hiervoor kan je verschillende geluiden (voices) en begeleidingen (styles) gebruiken. Des te duurder je keyboard, des te meer keuze je hieruit hebt. Voor de geluiden hebben duurdere keyboards ook een pitch-bend wiel en een modulatie wiel. Deze zitten links, naast de toetsen. Met een pitch-bend kan je de toon van je geluid besturen om naar andere hoogtes of laagtes te glijden. De modulatiewiel bestuurd de snelheid waarmee je geluid evolueert. Bijvoorbeeld een fluit: Deze begint met een vaste noot en krijgt langzaam een tremolo. Deze tremolo, of andere geluids-eigenschappen bij andere instrumenten, kunnen bestuurd worden met de modulatie wiel. Niet elk keyboard heeft deze regelaars. Maar wanneer je ze tot je beschikking hebt, krijg je meteen veel meer expressiemogelijkheden.

Het keyboard als begeleiding

Ook de styles zijn leuk om mee te spelen en te ontdekken. Met verschillende drumritmes, instrumentaties en snelheden is elk genre vertegenwoordigd. Wanneer de ACMP (accompagnement) aanstaat bestuur je met je linkerhand via akkoorden de begeleiding. Zo kan je met slechts twee handen het geluid van een hele band creëren. Om nog meer als een band te klinken, kan je bij de duurdere keyboards structuren aan de begeleiding toevoegen. Begeleidingen komen vaak met een intro en outro om je nummers te starten en af te sluiten. Breaks, fills, en overgangen zorgen voor een duidelijke A en B sectie in je arrangementen. Sommige keyboards geven zelfs nog mogelijkheden om C of D-secties toe te voegen aan de begeleiding. Zo hoeft de begeleiding niet constant hetzelfde te klinken. Je kan echt professioneel klinkende projecten beginnen en afmaken op één instrument.

Wat maken keyboards zo verschillend

Zoals bij veel instrumenten heb je ook hierbij vele prijsklassen. Wat maakt nu het verschil? Het verschil zit hem in een aantal zaken. Een ander belangrijk punt zijn de toetsen. Deze kunnen aanslaggevoelig zijn. Dit houdt in dat hoe hard of hoe zacht je een toets indrukt het volume van het geluid beïnvloedt. Goedkopere keyboards zijn vaak niet aanslaggevoelig; de volume van je spel wordt alleen bestuurd door de volume knop. Naarmate de keyboards duurder worden, merk je dat ze aanslaggevoeligheid krijgen en ook steeds beter gaan reageren op jouw persoonlijke nuances.

Het klavier blijft meestal wel ongewogen; de toetsen geven geen weerstand zoals op een piano. Vandaar dat vele pianisten niet snel overstappen naar een keyboard. Naast de aanslaggevoeligheid is er uiteraard nog veel meer. Een van de belangrijkste zaken die een groot verschil maakt, is de kwaliteit van de geluiden. Welke instrumenten zijn er gesampled en hoe zijn ze opgenomen (gesampled). Het belangrijkste geluid blijft het pianogeluid. Zelfs bij de goedkopere zitten er redelijk klinkende piano’s bij. Maar de overige instrumenten zoals blazers, strijkers, percussie, etc. kunnen altijd beter gesampled en nagemaakt worden. Bij de dure borden zitten er alleen nog maar geluiden in die allemaal fantastisch klinken.

Een keyboard voor de beginnende pianist

Een keyboard kopen als beginnend pianist kan soms een heel goed idee zijn. Enige terughoudendheid hebben we hier als muziekwinkel wel in. Er is namelijk een groot verschil tussen een keyboard en een piano. Namelijk het klavier. Een keyboard heeft altijd een ongewogen klavier en een piano een gewogen klavier. Dit houdt in dat een keyboard een hele lichte aanslag heeft en een piano een verzwaarde toets.
Wat je wel goed kan leren op een keyboard is hoe je akkoorden moet spelen en hoe je vingerhouding het beste is. Het toetsenbord werkt precies hetzelfde en de akkoorden hebben precies dezelfde vormen als op piano. Je mist vaak wel een paar toetsen. Digitale piano’s hebben zelden minder dan 88 toetsen terwijl dit bij keyboards de uitzondering is. Deze hebben vaak maar 61 of 76 toetsen. Uiteraard is een beginners keyboardbord wel een stuk goedkoper dan een piano. Het is de ideale manier om te kijken of je het toetsenspel wat vindt voordat je investeert in een dure (digitale) piano.

Keyboards kunnen je ook goed helpen met het leren van bekende liedjes en melodieën. Vaak zitten er meerdere nummers ingeprogrammeerd die je kan afspelen. De verschillende lesfuncties helpen je bij het naspelen van deze liedjes. Soms wacht het keyboard tot je de goede noot speelt, soms speelt het de melodie niet zodat jij die kan spelen. Soms herhaalt het een lastige sectie zodat je het kan herhalen en deze goed onder de knie kan krijgen. Elk keyboard heeft wel een functie om het leren van melodieën makkelijk te maken. Belangrijk is daarbij ook om een goede timing en ritme gevoel te hebben. Hiervoor zit in vrijwel elk keyboard een metronoom ingebouwd.

Een keyboard voor op het podium

Met je keyboard het podium op. Een prachtige manier om een hele band te ondersteunen met instrumenten die niet allemaal live gespeeld kunnen worden. Een saxofoon in dit nummer, een doedelzak in de ander. je kan niet elk instrument meeslepen, laat staan leren spelen, maar wel een keyboard. De meeste keyboards komen met opslagplekken (banks). Hier kan je vooraf ingestelde geluiden opslaan zodat je snel kan tussen geluiden kan schakelen.

Andere effecten voor op het podium die vaak te vinden zijn op keyboards zijn instellingen als harmony, dual en split. Harmony geeft je een tweede stem, terwijl je maar één toets hoeft in te drukken. Ook deze is afhankelijk van de begeleiding en het gespeelde akkoord. Zo klinkt het altijd goed gestemd. Dual geeft je een tweede instrument onder het hoofdinstrument. De Split functie verdeeld je keyboard in twee delen, met elke helft een ander instrument. Vaak zie je professionele keyboardspelers met twee keyboards staan om twee geluiden te kunnen spelen. Maar wanneer d Dual en Split functies aan is dit niet nodig.

Het verschil tussen keyboards en synthesizers

Omdat ze zoveel op elkaar lijken worden ze wel eens met elkaar verward. Toch zit er een belangrijk verschil tussen keyboards en synths. Deze gaat over de manier waarop het geluid gegenereerd wordt. Bij keyboards zijn deze vooraf opgenomen en ingebouwd. Bij synthesizers worden deze binnen het instrument gegenereerd, digitaal of analoog. Hierdoor heb je bij synthesizers meer controle over je geluid, met het nadeel dat wanneer je er niet goed mee om kan gaan, je ook een hoop onbruikbare herrie met een synthesizer kan maken. Een keyboard heeft alleen maar vooraf opgenomen instrumenten of vooraf geprogrammeerde synthesizer geluiden. Dit betekent niet dat je geluiden helemaal onaantastbaar zijn. Vaak kan je via de live-control of binnen de instellingen de chorus, galm, cutoff, resonantie, attack en release aanpassen.

Kortom

Een keyboard is er voor de beginnende en de gevorderde muzikant. Voor iedereen bestaat wel een keyboard die bij hem of haar past. Let op als beginnende muzikant dat je rekening houdt met een ongewogen klavier en de aanslaggevoeligheid, maar een keyboard geeft je snel veel inzicht in hoe muziek werkt; wat akkoorden zijn en hoe je melodieën moet spelen. Met de geluiden en begeleidingen kan je met één instrument al hele nummers componeren Het is een prachtig instrument om lekker mee aan de slag te gaan.. Het heeft eindeloos veel mogelijkheden voor thuis of voor op het podium. Er zijn weinig muzikanten die geen keyboard kunnen gebruiken.

Veelvoorkomende termen.

• Pitch bender: Een schuifje dat de tonen een hele of halve noot kan verhogen of verlagen.
• Mod wheel: Het wiel op een keyboard wat de klankleur aanpast van bijvoorbeeld. synthesizers.
• Geluidseffecten: geluiden als: voetstappen, vuurwerk, piepende deuren etc.
• Delay: Een vorm van echo.
• Reverb: de muzikale term voor galm.
• Gewogen klavier: Klavier met een verzwaarde toetsaanslag. Kan doormiddel van lood onder de toetsen of hamer mechanieken.
• Ongewogen klavier: licht spelende toetsen. Meest gebruikelijk bij keyboards en synthesizers
• Akkoorden: Meerdere noten tegelijkertijd gespeeld die samen tot een harmonieus geheel komen.
• Soundmodule: Apparaat of kastje dat zorgt voor geluiden. Kan in een keyboard zitten of los van het bord aangesloten worden. Hier komen extra geluiden en instrumenten vandaan.
• Interne geluiden: geluiden die op het interne geheugen van het instrument staan.
• Sampelen: Het opnemen en digitaal maken van een instrument. zo kan het gebruikt worden in een digitale piano of iets dergelijks.