Stratocaster

De body van de Fender Stratocaster

De Stratocaster is een solid-body elektrische gitaar die meestal gemaakt wordt van twee of drie stukken verlijmd elzen- of essenhout. De vorm van de gitaar sluit t.o.v. de Telecaster erg fijn aan op het menselijk lichaam en is bovendien perfect in balans zodat hij niet kantelt als hij om je nek hangt bij staand spelen. (Sommige gitaren hebben de neiging om met de nek naar beneden te draaien zoals bijvoorbeeld de Gibson Les Paul.)

De dubbele cutaway zorgt ervoor dat je makkelijk hoog op de hals kan spelen en daarbij je duim ook achter de gitaarnek kunt houden. Fender heeft patent op de iconische kop maar niet op de body van de gitaar en zodoende wordt deze dan ook nagemaakt door talloze merken.

De nek van de Stratocaster

De nek van de Stratocaster zit met een schroefverbinding (meestal vier schroeven) aan de body vast. (Er bestaan ook gitaren met een gelijmde hals.) De nek zelf had oorspronkelijk 21 frets, dat werden er later 22. Over het algemeen is de nek van esdoornhout gemaakt. In de 1959 werd de palissanderhouten (rosewood) toets geïntroduceerd.

Deze hals was nog steeds van esdoorn, maar de toets die erop gelijmd werd was van de donkere houtsoort die qua feel en geluid wezenlijk anders is dan de oorspronkelijke esdoorn toets.

Tegenwoordig zijn er Strats met zowel palissander als esdoorn verkrijgbaar. Sinds 2017 worden vanwege de schaarste van palissander en de daarbij behorende wetten vaak andere, vergelijkbare houtsoorten gebruikt. In de hals zit net als bij de Telecaster een metalen halspen waarmee je de kromming van de hals kunt afstellen. Zodoende kan je deze holler of juist boller zetten.

De stemmechanieken zitten ook net als bij de Tele allemaal op een rij aan de bovenkant van de kop. Dit maakt het stemmen een stuk eenvoudiger dan wanneer er ook drie stemknoppen aan de onderkant zitten. De radius van de hals (bolling van de toets) was oorspronkelijk 7,5 inch en werd later aangepast naar 9,5 inch. Een vlakkere hals maakt het buigen (benden) van de snaren eenvoudiger.

Tremolobrug

Wat er ook nieuw was t.o.v. de Telecaster was de brug met vibrato die door Fender zelf als tremolobrug wordt aangeduid. Door de bijgeleverde vibrato-arm in de brug te draaien kun je de hele brug bewegen en zodoende de toon laten zakken of stijgen. Aan de achterkant van de gitaar vind je meerdere veren die de brug na het vibreren weer op z’n plek terugbrengen.

In de beginjaren was de brug van de Strat voorzien van een kapje om de boel er wat knapper uit te laten zien, maar omdat je dan de ‘palm-muted’ techniek niet kunt toepassen om de snaren af te dempen werd deze door de meeste gitaristen verwijderd. Op reissues van de vroege Strats wordt dit kapje wel nog steeds bijgeleverd. Bij de Stratocaster kreeg ook elke snaar zijn eigen verstelbare brugzadeltje zodat je de intonatie per snaar kunt afstellen.

De pick-ups van een Strat

De Stratocaster heeft van origine een element (pick-up) meer dan de Telecaster. De Stratocaster heeft net als de Tele een brug- en halselement maar daar is nog een element tussen geplaatst. Oorspronkelijk kon je met een 3-way-switch kiezen met welk element je speelde. Later werd deze vervangen door een 5-way switch zodat je ook kon kiezen om twee elementen tegelijk te gebruiken.

Tegenwoordig zijn er ook allerlei variaties te krijgen van zowel de Tele als de Strat met minder of meer elementen, of met ook een dubbelspoelelement (humbucker). Op de Strat bevinden zich naast de switch voor het bedienen van de pick-ups ook nog een knop voor het volume en twee knoppen voor toonregeling.

Pre-CBS Stratocasters

Als je je in Fender Stratocasters of andere modellen van Fender gaat verdiepen kom je altijd het pre- en post-CBS tijdperk tegen. Oprichter Leo Fender verkocht wegens gezondheidsklachten (hij dacht dat hij niet lang meer zou leven) zijn bedrijf in 1965 aan CBS. De nieuwe eigenaar bracht allerlei aanpassingen aan de gitaren toe om kosten te drukken en makkelijker te kunnen produceren.

De aanpassingen kwamen de kwaliteit van de gitaren echter niet ten goede en daarom kwam er uiteindelijk een run op de Stratocasters van voor 1965. Vandaag de dag is dit een beetje omgeslagen naar bijna alles wat ‘vintage’ is. Ook voor oude Fenders van na 1965 betaal je tegenwoordig veel meer dan voor een nieuwe Strat hoewel dit lang niet altijd betere gitaren zijn. Oude Strats, en zeker die van voor 1965, zijn steeds meer verzamelobjecten voor investeerders dan instrumenten op daadwerkelijk op te spelen.

Amerikaanse Stratocaster

Om goedkoper te kunnen produceren werd de Fender Stratocaster in steeds meer verschillende landen gebouwd. In het begin was dat allen nog Mexico, en later Japan, maar tegenwoordig komen er ook Strats uit Korea, India en Indonesië. Fender verkoopt ook nog goedkopere uitvoeringen onder de merknaam ‘Squier’.

Als je een Stratocaster bezit krijg je ook regelmatig de vraag of het een Amerikaanse is, omdat dat nog steeds geldt als de hoogste standaard en eigenlijk de enige echte Stratocaster.

Bij Music All In hebben we altijd een ruime collectie Stratocasters op voorraad. Ook hebben we een uitgebreide collectie tweedehands muziekinstrumenten!